روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
دوشنبه ۱۵ آذر ۹۵ شماره ۴۷۵
سمیه انصاری فر
وقایع استان
نهمین نمایشگاه سراسری و سیصد و هجدهمین نمایشگاه کتاب استان مرکزی در حالی سیزدهم آذر ماه افتتاح شد که در مراسم افتتاحیه آن خبری از اهالی قلم و نویسندگان بومی استان و اراک نبود، مسئله ای که به نظر می رسد کمی دور از شعار و هدف برگزاری این نمایشگاه می باشد. اهالی قلم استان مرکزی حضور خود در افتتاحیه این نمایشگاه و نشست ها را یک مطالبه اجتماعی و فرهنگی عنوان می کنند و معتقدند این یک انتقاد نیست و بعنوان یک مطالبه به حق باید این اتفاق می افتاد ولی در این خصوص مسئولان برگزاری نمایشگاه کوتاهی کردند. در ادامه وقایع استان گفتگویی با چند تن از نویسندگان استان داشته است تا در این خصوص نظر آن ها را بداند.
نمایشگاه کتاب بدون نویسندگان هویتی ندارد
محمد مددی نویسنده کتاب تاریخ عراق با ابراز تاسف از عدم دعوت نویسندگان واهالی قلم در افتتاحیه نمایشگاه کتاب استان گفت: متاسفانه در آیین افتتاح این نمایشگاه هیچ یک از نویسندگان و مولفان استان حضور نداشتند و این رویداد فرهنگی تنها با حضور مقامات رسمی استان رقم خورد. وی ادامه داد: نمایشگاه کتاب یک جشن کتاب برای اهالی قلم است و قطعا چنین برنامه ای بدون حضور آن ها هویتی نخواهد داشت؛ ولی متاسفانه چیزی که بیشتر در افتتاحیه دیده شد حضور مقامات سیاسی بود تا اهالی فرهنگی. مددی با اشاره به اینکه برگزار کنندگان این نمایشگاه که در راس آن اداره کل فرهنگ و ارشاد استان مرکزی است، در این زمینه کوتاهی کرده اند، افزود: بی شک یک نویسنده نمی تواند بگوید مرا دعوت کنید اما بهتر بود که برای برنامه ای که متعلق به آن هاست خودشان حضور داشته باشند. وی تصریح کرد: نکته قبل تامل تر این است که نه اداره ارشاد و نه استانداری هیچ کدام نویسندگان و اهالی قلم استان را نمی شناسند و هیچ بانک اطلاعاتی از آن ها ندارند و حتی شماره تماس آن ها را نیز ندارند.این نویسنده اراکی با بیان اینکه با تمام این بی مهری ها از اداره ارشاد خواسته شد تا یک غرفه برای معرفی آثار نویسندگان بومی در نظر گرفته شود، اظهار کرد: البته در این مورد هم مسئولین برگزاری نمایشگاه کمال بی مهری را داشتند و نه تنها غرفه یک بنر هم ندارد حتی در نقشه راهنمای غرفه های نمایشگاه هم این غرفه معرفی نشده است.
مددی تصریح کرد: هیچ اطلاع رسانی به نویسندگان و اهالی قلم نشده بود و این غرفه نیز با همت آقا نیکفام و آب برین دایر شد، حتی برای راه اندازی غرفه و جمع آوری کتاب ها خودمان با نویسندگان استان تماس گرفتیم و حتی یک ماشین هم برای جمع آوری کتاب ها در اختیار ما قرار ندادند و هر نویسنده ای خودش کتاب هایش را آورد.
وی ادامه داد: در مورد نشست ها هم باید گفت این نمایشگاه در روزهای مختلف خود ظرفیت این را داشت که نشست های دیگری با حضور اهالی قلم در آن برگزار شود ولی باز در این مورد هم بی توجهی دیده شد.
نویسنده کتاب تاریخ عراق ادامه داد: بی شک متولی فرهنگ و هنر یک شهر فقط اداره فرهنگ و ارشاد نیست و ارگان های دیگر که بودجه فرهنگی دارند چون شهرداری و استانداری نیز در این مورد، در معرض انتقاد هستند.
مددی با بیان اینکه عدم حمایت از اهالی فرهنگ و قلم در این استان همیشه بوده است، افزود: در استان هایی چون اصفهان با حمایت ارگان هایی چون شهرداری کتاب های بسیاری در طول سال چاپ و رونمایی می شود ولی در این استان حتی در کتابخانه های عمومی نیز نشانی از آثار مولفان بومی نیست.
وی ادامه داد: اینکه کتابخانه های اراک یک قفسه مخصوص کتاب های بومی داشته باشد هم کمک به توسعه فرهنگی استان است هم مردم را با نویسندگان اراک و استان آشنا می کند.
مددی تصریح کرد: بی اعتنایی به اهالی فرهنگ و هنر خصوصا اهالی قلم در سطح مدیریتی این استان دیده می شود که می تواند دلایل مختلفی از جمله بی دغدغگی مسئولین علت آن باشد.
وی با بیان اینکه برگزاری برنامه هایی چون نمایشگاه کتاب به این شکل بیشتر یک ارائه آمار است، اظهار کرد:به نظر می رسد در برگزاری چنین برنامه هایی آمار مهم تر از کیفیت است، متاسفانه تعداد ناشران معتبر شرکت کننده در نمایشگاه پایین است و یا اگر هستند به صورت متمرکز چند نشر با یکدیگر یک غرفه دارند.
مددی ادامه داد: در این میان جانمایی نامناسب نمایشگاه و زمان برگزاری آن نیز بر عدم استقبال مخاطب تاثیر گذاشته است، از طرفی سرویس دهی و وسیله رفت و آمد برای این مسیر در نظر گرفته نشده است در حالی که با هماهنگی شهرداری می توانست این اتفاق بیفتد.
متولیان فرهنگ نویسندگان بومی را نمی شناسند
مهدی آب برین فعال فرهنگی نیز در خصوص راه اندازی غرفه نویسندگان بومی در این نمایشگاه گفت: این اتفاق تاکنون در هیچ یک از نمایشگاه های کتاب استان انجام نشده، معمولا هر کتاب در غرفه نشر آن ارائه می شود؛ ولی جمع کردن تمام کتاب های نویسندگان بومی در یک غرفه موجب گفتمان بین نویسندگان و معرفی آثار آن ها به مخاطبان می شود.
وی ادامه داد: البته در مسیر راه اندازی این غرفه با مشکلاتی نیز رو به رو بودیم ما غرفه را پنج شنبه تحویل گرفتیم ولی این غرفه برای زمان افتتاح در روز شنبه به طور کامل آماده نشد.
آب برین افزود: متاسفانه نکته بعدی در برگزاری این نمایشگاه عدم دعوت از نویسندگان بومی بود چند تن از نویسندگان قبل از افتتاح نمایشگاه در غرفه حضور داشتند و کتاب های خود را آورده بودند؛ ولی حتی به طور شفاهی هم از آن ها برای مراسم دعوت نشد.
وی گفت: جای تاسف دارد که مسئولین و سازمان های فرهنگی این شهر نام نویسندگان استان و زمینه فعالیت آن ها را نمی دانند.
این فعال عرصه فرهنگ و کتاب تصریح کرد: عدم استقبال از نمایشگاه در روز افتتاح مشهود بود به طوریکه برای خالی نبودن نمایشگاه گروهی از دانشجویان را آورده بودند در واقع در زمانی معین عده از مسئولین و بازدیدکنندگان صوری حضور داشتند.
آب برین اضافه کرد: در خصوص این نمایشگاه برنامه ریزی خوب و مناسبی در نظر گرفته نشد خصوصا در زمینه نشست های تخصصی؛ ولی در مجموع نمی توان آن را یک اقدام فرهنگی نخواند.
نگاه به نویسندگان بومی احترام انگیز نیست
یوسف نیکفام نویسنده اراکی نیز در خصوص نمایشگاه کتاب استان گفت: قطعا افتتاحیه این نمایشگاه باید با حضور اهالی کتاب و قلم می بود؛ ولی متاسفانه حتی یک دعوت در فضای مجازی یا با یک پیامک از این هنرمندان نشد.
وی افزود: در واقع اداره ارشاد استان حتی نام و شماره تماس نویسندگان بومی استان را نداشت و این نکته قابل تاملی است که تاکنون هیچ اهتمامی در این خصوص صورت نگرفته است
نیکفام با بیان اینکه تنها تلاش اهالی قلم برای معرفی خود و آثارشان گرفتن یک غرفه از نمایشگاه بود، تصریح کرد: در همه این سال ها هیچ وقت یک غرفه مجزا برای آثار نویسندگان استان مرکزی نبوده یا خود نویسنده حضور نداشته است تا مجالی برای ارتباط با مخاطب باشد.
وی تصریح کرد: با وجود موافقت مکان غرفه و ساعت تحویل آن خیلی مناسب نبود به طوریکه در زمان افتتاح این نمایشگاه این غرفه بی نام و نشان بود و بعد از پایان مراسم غرفه تجهیز و چیده شد.
نیکفام با بیان اینکه در استان ما رویکرد به اهالی قلم احترام آمیز نیست، افزود: تنها بسنده کردن به یک غرفه آن هم به پیشنهاد خود ما خیلی شایسته نیست و این نشان از فراموش شدن این قشر دارد و این طبیعی است وقتی ما حتی یک انجمن اهالی قلم نداریم.
وی در خصوص نشست ها و برنامه های جنبی این نمایشگاه گفت: ما پیشنهادات متعدد ی در این زمینه دادیم که بغیر از مهمانان خارج از استان چند نشست با حضور نویسندگان استان باشد ولی فقط کارگاه شیوه روزنامه نگاری برگزار شد و بقیه آن ها پیگیری نشد.
نیکفام ادامه داد: ما مخالفتی با حضور نویسندگان کشوری نداریم ولی مسئله این است که هنوز در زمینه فرهنگی به خودباوری نرسیده و فضا برای حضور هنرمندان بومی همچنان مهیا نیست.
وی تصریح کرد: به نظر می رسد برنامه های نمایشگاه شتابزده تعیین شده است خصوصا این مسئله در زمینه نشست های کتابخوان دیده می شود که کاملا کارشناسی نشده است.
نویسنده کتاب سینما دنیا ادامه داد: این مسائل شاید بیشتر به نبود نیروی متخصص و کارشناس در بدنه فرهنگ و هنر استان برگردد، نهاد فرهنگی باید نیروی فرهنگی داشته باشد. بی انگیزگی در نیروهای فرهنگی نتایجی چون این برنامه ها را در بر دارد.
نیکفام در خصوص کیفیت برگزاری نمایشگاه گفت: متاسفانه خیلی نشرهای معتبری در نمایشگاه حضور ندارند و اغلب نشرها در یک غرفه متمرکز شده اند و این برای ناشر در آوردن کتاب ایجاد محدودیت می کند و نمی تواند تمام کتاب ها را بیاورد.
نمایشگاهی بدون ویترین فرهنگی استان
آرش زرنیخی نویسنده کتاب «بررسی شاخصه های مارکسیستی در گزیده ای از نمایشنامه های غلامحسین ساعدی» نیز در این خصوص گفت: حضور نویسندگان و اهالی قلم دریک رویداد فرهنگی اینچنینی که در خصوص کتاب است یک مطالبه اجتماعی است و نباید از آن چشم پوشید.
وی در ادامه اضافه کرد: قطعا انتقاد نویسندگان بومی استان از عدم دعوتشان به مراسم افتتاح نمایشگاه کتاب به شخص و یا یک اداره وارد نیست بلکه به یک ساختار بر می گردد و هدف از طرح آن آسیب شناسی و جلوگیری از تکرار آن است.
زرنیخی با بیان اینکه مشکل ریشه دارتر از چیزی است که به نظر می رسد، اظهار کرد: قطعا در بدنه دیوان سالار و اداری سیستم فرهنگی در کشور ما و خصوصا در استان مرکزی که ۹۰ درصد افراد شاغل در آن با حفظ تمام احترام دغدغه فرهنگی ندارند و فعالیتشان بهتر بود در اداره دیگری می بود، چنین اتفاق هایی طبیعی است.
وی افزود: از ده درصد افرادی که در سیستم فرهنگی مشغول هستند و دلمشغولی فرهنگی دارند اگر نیمی هم بخواهند کاری کنند قطعا اثر آن کار در برابر فعالیت آن ۹۰ درصد دیده نخواهد شد.
زرنیخی تاکید کرد: سیستم فرهنگی کشور و استان ما در چرت و انفعال فرو رفته و مسئله یک مدیرکل نیست هرچند که من معتقدم مدیر کل کنونی ارشاد عملگراتر از مدیران دهه اخیر این اداره بوده و اینکه حتی به شعار یا سخن اعلام می کند من و سیستم نوکر هنرمندان هستیم یک اتفاق خوب است.
وی در خصوص علل دعوت نشدن نویسندگان به افتتاح نمایشگاه کتاب گفت: نویسنده در جامعه شناخته شده است و نیاز به دعوت ندارد؛ ولی هنگامی که در بزرگترین رویداد فرهنگی استان نویسندگان بومی که حتی تعدادشان به انگشتان دست هم نمی رسد و ویترین فرهنگی استان هستند نشان از همین انفعال است.
زرنیخی ادامه داد: متاسفانه این نمایشگاه در شکلی برگزار شد که هیچ ویترین فرهنگی ای نداشت، در حالیکه اولین وظیفه ارشاد معرفی و حمایت از هنرمندان و نویسندگان است، در واقع این مسئله این مهم را در ذهن متبادر می کند که مسئولین مربوطه فقط می خواستند نمایشگاه برگزار شود و هیچ دغدغه فرهنگی در پس آن نبود.
وی با بیان اینکه هم اکنون در جامعه ما فصل نوینی بنام مطالبات اجتماعی از دولت شکل گرفته است، اظهار کرد: این مطالبات در زمینه نویسندگان خاص تر و ویژه تر است و این حضور یک مطالبه اجتماعی است که عدم انجام آن باعث واکنش از سوی آن ها شده است.
زرنیخی گفت: در خصوص نشست ها باید گفت حضور نویسندگان و شاعرانی چون هوشنگ مرادی کرمانی و محمد علی بهمنی خوب و جریان ساز است ولی نمی توان از اینکه ردپای نویسندگان بومی در نمایشگاه کم است چشم پوشید.
وی با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه کتاب در هر شکلی یک اتفاق فرهنگی است، ادامه داد: حضور انتشارات مختلف معمولا با افت و خیزهایی روبه رو است ولی مهم این است که چه رایزنی هایی برای حضور انتشارات بهتر در نمایشگاه انجام شده باشد.
