سه شنبه ۲ مرداد ۹۵ شماره ۳۹۹
وقایع استان:
در کشور ما انگار باب شده است که در موارد مختلف هر کسی خودش وارد عمل شود، قانون صادر کند، تحریم و لغو کند، جدای از قصه لغو کنسرت ها، سکوت وزیر ارشاد در برابر آن و واکنش انتقادی رییس جمهور ما شاهد مسائل دیگری از این دست هستیم که در آن اعمال نظرهای شخصی و گاه نشات گرفته از نگاه های سیاسی فراتر از قانون رفته است و خود تصمیــم گیـری می کند.
داستان از سال ۹۱ آغاز شد، اعلام تحریم برخی فیلم ها از سوی حوزه هنری، در واقع این نهاد فیلم هایی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز ساخت و اکران دریافتکرده بودند را یکجانبه تحریم کرد و از نمایش آنها در سینماهای زیرمجموعه خود خودداری کرد، حوزه هنری حدود یک سوم از سالن های سینمایی کشور را در اختیار دارد و این اقدام علاوه بر اعمال سلیقه و نگاه مدیران، از نظر اقتصادی نیز به سازندگان این فیلم ها آسیب می زد چون مهم ترین و بهترین سالن های سینمایی در اختیار حوزه هنری بود.
بهار سال ۹۱رئیس حوزه هنری صراحتا اعلام کرد که این نهاد فیلمهای غیرارزشی، مسئلهدار و فیلمهایی که از خطوط قرمز ردشدهاند را مطابق تشخیص کارشناسان خود نمایش نخواهد داد. به گفته او، «فیلمهای مسئلهدار به آن دسته از فیلمهایی اطلاق میشوند که در مسائل اخلاقی و عفت عمومی از خطوط قرمز تجاوز میکنند. این تحریمها با سرباز زدن از نمایش «گشت ارشاد» و «زندگی خصوصی» پیش از توقیفشدنشان آغاز شد. ۳۰۰ تشکل مذهبی از این اقدام حوزه هنری حمایت نمودند.
فیلم های «پس کوچه های شمرون» ساخته کامران قدکچیان، «خوابم می آد» رضا عطاران، «نامرد آمریکایی من» داوود توحید پرست، «من همسرش هستم» مصطفی شایسته، «من مادر هستم» فریدون جیرانی، «بی خود و بی جهت» عبدالرضا کاهانی، «پذیرایی ساده» مانی حقیقی، «برف روی کاج ها» پیمان معادی، «بی تابی بی تا» مهرداد فرید، «پل چوبی» مهدی کرم پور، «خرس»خسرو معصومی، «۵۰ کیلو آلبالو» مانی حقیقی،« قصه ها» رخشان بنی اعتماد، «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» کمال تبریزی، «خانه پدری» کیانوش عیاری، «خانه دختر» شهرام شاه حسینی و این اواخر «لانتوری» و «فروشنده» از جمله فیلم هایی است که در چهار سال اخیر در لیست تحریم های حوزه هنری قرار گرفته است.
با آغاز این تحریم ها، جنجالی در سینما به پا شد که چندان سابقه نداشت. برخی معتقد بودند حوزه هنری هرچند مالک حدود یک سوم سالنهای سینمای ایران است؛ اما سینماها را با سرمایه خصوصی به دست نیاورده، بنابراین چنین سالنهایی فقط متعلق به حوزه نیست که مدعی تصمیمگیری در مورد آنها است، اما هیچ یک از این اعتراضها راه به جایی نبرد، هرچند در ادامه مسیر تحریمهای حوزه هنری فیلمها به فروش بالایی دست پیدا کردند و به نوعی سازندگان فیلمها تهدیدها را تبدیل به فرصت کردند و این عنوان تحریمی در جذب مخاطب به کمک آنها آمد.
به گزارش آفتاب نیوز شاید آنچه که ماهیت این تحریمها را بیشتر مشخص می کند خط قرمزهای سلیقهای و رفتارهای جناحی در مقابل فیلمهاست. شواهد نشان میدهد خط قرمز حوزه هنری و گروههای تندور چیزی فراتر از قوانین رسمی و اعلام شده کشور است. خط قرمزی که ابتدا بر تولید فیلمهای اجتماعی خط بطلان میکشد و وجود آنان را برنمیتابد. در این نگرش فیلمهایی مانند قصههای بنی اعتماد، خانه دختر و عصبانی نیستم و حتی خرس خسرو معصومی که از زاویه اجتماعی به پدیده جنگ نگریسته است، مذموم و مضرر اخلاق و فرهنگ عمومی هستند. واژه کلی سیاهنمایی از وضع موجود درحالی به این فیلمها اطلاق میشود که اساسا وظیفه و رسالت سینمایی اجتماعی در تمام دنیا بیان ناگفتههای رنجهای مردم است. ژانر سینمایی که علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد و رئیس سازمان سینماییاش بارها فواید ذاتی آن را یادآوری کردهاند. این موضع یکسویه و جناحی در سالهای گذشته همیشه مورد انتقاد سینماگران نیز بوده است.
به طوریکه در چند روز گذشته شاهد صدور بیانیه ای از سوی ۳۰۰ تهیه کننده سینما در مقابل تحریم فیلم لانتوری بودیم که علی قربانی معاون سازمان سینمایی حوزه هنری نسبت به آن واکنش نشان داد و به ایران آنلاین گفت: «حوزه هنری سینمادار است. بنابر تشخیص و اعتمادی که به حوزه هنری شده، سالنهایی در اختیار ما قرار گرفته است. این به این معناست که ما بر محتوای فیلمهای اکران شده در این سینماها نظارت داریم. حوزه هنری تشخیص میدهد که چه فیلمهایی برای خانوادهها مناسب است و چه فیلمهایی به کانون خانواده لطمه میزند.»
قربانی در مورد تحریم فیلمها توسط حوزه هنری هم گفته: «جدای از مجوزهایی که ارشاد برای ساخت و نمایش یک فیلم صادر میکند، حوزه هنری مبنای خودش را برای نمایش و یا عدم نمایش فیلمها در سالنهای سینمایی خود دارد. ما هیچ دخالتی در جریان نمایش و اکران فیلمها نداریم و هیچ فیلمی را هم تحریم نمیکنیم و نخواهیم کرد. ما هرگز به مردم نگفتهایم که چه فیلمی را ببینند و یا چه فیلمی را تحریم کنند، فقط تلاش کردهایم تا خانوادهها به ما اعتماد کنند و بدانند در سالنهای سینماهای حوزه فیلمهایی را میبینند که با آرمانهای انقلاب اسلامی همخوانی دارد. حوزه هنری اهداف مشخصی دارد و اگر مدیری خلاف جهت این اهداف را دنبال کند، حوزه هنری به بیراهه میرود.»
با وجود نقدها و استدلالهای حرفهای هنرمندان و رسانهها، رفتارهای سلیقهای و جناحی حوزه هنری ظاهرا تقابل با ارشاد دولت یازدهم در حوزه سینما همچنان هدف نانوشتهای است که از سوی مسئولان حوزه و همفکرانش دنبال میشود.