گزارش «وقایع استان» از طب سوزنی و رواج آن در بین مردم/سوزن های شفابخش

دوشنبه ۲۳ مرداد ۹۶   شماره ۶۵۴

***

وقایع استان

فرشته غلامی

***

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، بیماری های عضلات، استخوان، مفاصل، اعصاب محیطی، دیسک و ستون فقرات، طب سوزنی و… این تمام آن چیزی بود که از تابلوی یکی از پزشکان قابل به چشم می آمد.
زندگی این روزهای ما به مدد پیشرفت تکنولوژی و هزینه های سرسام آور خالی از تحرک است و همین عدم تحرک افراد را با انواع بیماری ها درگیر می کند و تا آنجا پیش می رود که امروزه کمتر کسی را می بینیم که روزش را با قرص یا دارویی شروع نکند. حال تصور کنید که همین افراد پا را از مرز سی سالگی هم فراتر بگذارند و آن هنگام است که با انواع بیشتری از بیماری ها دست به گریبان می شوند. در این میان اما آنچه بیش از همه موجبات آزار را فراهم می کند وابسته شدن به داروهای شیمیایی است که به جرات می توان گفت مضرات آن برکسی پوشیده نیست و همین مسئله آن را به صورت یک دغدغه جدی برای مردم تبدیل کرده است تا بسیاری به سمت طب های فشاری، سوزنی و سنتی یا گیاهی روی آورند و اتفاقا با مشاهده آثار مثبت، به دیگران توصیه کنند از این روش ها برای حل مشکل خود بهره ببرند.
حال آنکه شنیدن واژه طب سوزنی در ذهن بسیاری از ما، فرو رفتن تعدادی سوزن در بدن و تلقین به درمان بیماری را زنده می کند و همین حس درد ناشی از سوزن نه تنها میان مردم، بلکه در سیستم درمانی و بهداشتی نظام پزشکی کشور نیز تا همین چند سال پیش ذهنیت خوبی نسبت به این طب سنتی چین باستان وجود نداشته است.
طب سوزنی با وجود قدمت بالای آن اما تنها چند سال است که در کشور ما رواج یافته و با احراز شرایط و ضوابط تدوین شده وزارت بهداشت مورد تایید علمی قرار گرفته است.
با این حال، افرادی که تاکنون بر این مبنا مجوز فعالیت دریافت کرده اند، بسیار محدود هستند و سایرین یا از تخصص و تبحر کافی در کاربرد علمی و صحیح طبهای مکمل برخوردار نیستند یا این که شیادان و سوداگرانی هستند که با تبلیغات غیرواقعی، روش هایی فاقد هرگونه مبنای علمی را بر ساده دلان اعمال می کنند.
طبیعی است در زمانی که افراد نسبت به یک مسئله آگاهی و اطلاعات کافی نداشته باشند گروهی با تبلیغات اغواکننده سعی در جلب توجه آنها می کند، بیماری های فشارخون، زایمان، دیابت، کمردرد، استرس و حتی چاقی و لاغری را با طب سوزنی می توان درمان کرد. این بخشی از تبلیغات طب سوزنی است که برخی موسسات و پزشکان مدعی اند می توانند همه این کارها را انجام دهند.
طب سوزنی چگونه عمل می کند؟
در یک درمان معمولی طب سوزنی، بین ۵ تا ۲۰ سوزن استفاده می شود. این سوزن ها طولشان بین یک تا ۱۰ سانتی‌متر، متفاوت است. برعکس سوزن‌های توخالی که برای آمپول زدن استفاده می‌شوند، سوزن‌های طب سوزنی تو پر هستند و متخصص طب سوزنی هر کدام از این سوزن‌ها را، با توجه به میزان چربی زیر‌پوستی که سوزن‌ها نیاز دارند در آن فرو می‌برد، در عمق ۷ میلی‌متری نقاط مختلف بدن قرار می‌گیرند و بعضی اوقات لازم است که تمام طول سوزن وارد بدن شود. بعضی سوزن ها ممکن است برحسب نیاز به بهبود جریان انرژی، در عمق بیشتری گذاشته شوند. در مناطقی از بدن که عضله کمی روی استخوان قرار دارد (مثل پیشانی و دست) فقط نوک این سوزن‌ها وارد بدن می‌شود، اما در مناطقی که عضله زیاد دارد (مثل کفل‌ها و بالای پا) سوزن تا عمق بیشتری وارد می‌شود. بیشتر افراد با فرو رفتن سوزن ها درد خاصی احساس نمی کنند. تنها ممکن است بی حسی، خارش یا سوزش کمی احساس شود که به عقیده متخصصین نشانه دستیابی به انرژی یا Chi است. با قرارگیری سوزن، متخصص ممکن است کمی آن را عقب و جلو کند یا از حرارت یا جریان الکتریکی روی سوزن استفاده کند. سوزن ها حدود ۲۰ دقیقه در محل باقی می مانند. به طور کلی هر جلسه درمان طب سوزنی بین ۱۵ دقیقه تا ۱ ساعت طول می کشد. ممکن است جلسات متعددی برای تکمیل فرآیند درمانی لازم باشد. سوزن ها یک بار مصرف هستند و بعد از هر بار استفاده دور انداخته می شوند و در نتیجه خطر هر گونه ایجاد عفونت و انتقال بیماری وجود نخواهد داشت. این سوزن‌های استیل که ضد‌زنگ هم هستند، معمولا به نازکی موی انسان بوده، استرلیزه و یک‌بار مصرفند.
ناهید مدتی است که تحت درمان طب سوزنی برای لاغری است و اکنون پنج جلسه است که از درمانش می گذرد و می گوید: من از روزی که طب سوزنی رفتم یک سوزن خیلی کوچک داخل گوش هایم هست که چند روز پیش یکی از آنها افتاد. همان موقع بود که فهمیدم این سوزن ها چقدر جلوی اشتها را می گیرد. او ادامه می دهد: از جلسه دوم جریان برق به سوزن هایم وصل کردند و در این پنج جلسه حدود چهار کیلو وزن کم کردم.
مهدیس اما گویی از این طب سوزنی راضی نیست و آن را بیشتر یک تلقین می داند و می گوید: من هم از طب سوزنی برای لاغری استفاده کردم ولی فکرمی کنم بیشترتلقین هست و شایدکمی اشتها را کم کند اما اصل همان رژیم است.
او می افزاید: من دو روز اول سرم درد می گرفت ولی الان خودم میلی به خوردن ندارم اشتها در اثر برق خیلی کم می شود.
خانم کریمی ۳۶ ساله با بیان اینکه ۱۳ سال از درد میگرن رنج می کشیده در خصوص اثرات طب سوزنی می گوید: با اولین جلسه گرفتگی و درد پشت سر من که هر روز و دائمی بود سبک شد و من احساس بسیار خوبی داشتم. در جلسات چهارم و پنجم پی بردم که در بدن من پشت سر هم تغییرات زیادی رخ می دهد. بدنم سبک وفکرم آرام شد.
درمانی با دو هزار سال قدمت
واژه طب سوزنی که اصطلاح انگلیسی آن اکیوپانچر (Acupuncture) است برای اولین بار توسط یک پزشک آلمانی با نام ویلم تن راین در اوایل قرن هفدهم به کار برده شد.
چینی ها نیز طب سوزنی را با واژه Chen توضیح می دهند که از نظر ادبی به معنی تحریک کردن با یک سوزن است.
تاریخ مکتوب طب سوزنی به حدود دو هزار سال پیش بازمی گردد، اما برخی متخصصان هم معتقدند این شیوه درمانی از عصر حجر به یادگار مانده است.
آنها مدعی هستند که در آن زمان از چاقوهای سنگی یا دیگر ادوات لبه تیز برای بیرون کشیدن چرک از دمل های چرکی استفاده می شد. همچنین واژه قدیمی Biqn در چین باستان به معنای استفاده از سنگ هایی لبه دار تیز برای درمان امراض به کار برده می شد.
طب چینی را می توان داستانی سحرآمیز دانست که طب سوزنی تنها یک وجه از سیستم پزشکی آن به شمار می آید، تاریخ اولین تلاش به ثبت رسیده در درمان امراض به این طریق به حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی سلسله شانگ برمی گردد.
به نظر می رسد فلسفه طب چینی باستانی بر ایجاد توازن بین ارواح نیک و پلید ساکن زمین بوده است. طب سوزنی یا همان اکیوپانچر که از دو کلمه لاتین اکیو یعنی سوزن و پانچر به معنی سوراخ کردن تشکیل شده است، در مشرق زمین ازجمله ایران وجود داشته و هرکشور مطابق با شرایط اقلیمی و فرهنگی خودش از این شیوه درمانی استفاده کرده است.
این طب بین سال های ۱۹۱۱ تا ۱۹۶۰ در چین به علت شرایط خاص سیاسی، حاکم به سرعت رشد کرد و در سال ۱۹۶۰ با باز شدن درهای بسته چین بر دنیای غرب و به دنبال آن درمان درد شدید آپاندیس یکی از خبرنگاران نیویورک تایمز که به چین رفته بود، به وسیله طب سوزنی کنجکاوی غرب نسبت به این طب برانگیخته شد.
طب سوزنی در افراد مختلف متفاوت است و همچون دیگر زمینه های پزشکی اثرات مثبت و منفی را در کنار هم دارد و بسیاری از افراد از آن به عنوان یک عامل موثر و مثبت یاد می کنند و اگر از تبلیغات سودجویانه بگذریم مطالعات و تجربیات مختلف نشان داده اند که طب سوزنی تاثیرات مطلوبی دارد و امید است که این طب جای خود را به دور از تبلیغات کذب در میان مردم باز کرده و به کاهش بیش از پیش بیماری ها کمک کند.