روزنامه وقایع استان مرکزی پایگاه رسمی اطلاع رسانی نشریه
شنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۸۲۲
قطار را به حرکت در آورید
چگونه از مطالعه لذت ببریم؟
بخش سوم
***
رضاحیدری/ نویسنده و مشاور
***
در ابتدا لازم است مفهوم انگیزه را توضیح دهیم زیرا بسیاری از افراد به‌خوبی با تعریف این مفهوم آشنا نیستند.انگیزه عبارت از عاملی است که باعث شود انسان یا هر جاندار دیگر کاری را باعلاقه و پشتکار به انجام برساند. مثلا گرسنگی در انسان سبب می‌شود تلاش کند تا به منبع غذا دست‌یافته و نیاز خود را برطرف کند.
انگیزه از اجزایی تشکیل‌شده است که تا آن‌ها نباشند انگیزه به وجود نخواهد آمد. اجزای تشکیل‌دهنده انگیزه عبارت‌اند از:
سبک زندگی صحیح(خواب کافی ، تغذیه صحیح و تفریح اصولی)
داشتن اطلاعات و تخصص کافی در مورد فعالیت موردنظر
داشتن هدف(در تمامی زمینه‌های زندگی و به روش صحیح)
کنترل ورودی‌های ذهن(مثل تلویزیون،اینترنت و…)
باوجوداین چهار عامل تا حدودی انگیزه در ما برای انجام کار به وجود می‌آید .
ازجمله عوامل مهم در مطالعه داشتن انگیزه به هنگام مطالعه است که سبب می‌شود مطالب را بهتر و سریع‌تر یاد بگیرید.
انگیزه می‌تواند حالت‌های مختلفی داشته باشد و برای افراد مختلف متفاوت باشد. گاهی یک کودک دبستانی با یک برچسب صد آفرین که معلم به او هدیه می‌دهد انگیزه به دست می‌آورد و گاهی دانش‌آموز دبیرستانی به امید قبولی در دانشگاه موردعلاقه‌اش انگیزه برای مطالعه به دست می‌آورد.
آنچه مهم است توجه به این نکته است که همه‌ی افراد در هر سنی که باشند برای مطالعه نیاز به انگیزه دارند. تا انگیزه نباشد صبحت از تکنیک‌های مطالعه بیهوده است.
برای اینکه به مطالعه علاقه‌مند شویم لازم است انگیزه خود را برای مطالعه بالا ببریم.این کار برای افراد مختلف متفاوت است.گاهی تصویرسازی از رویاهایی که داریم و قرار است با درس خواندن و مطالعه به آن‌ها دست‌یابیم می‌تواند عاملی انگیزه‌بخش برای مطالعه در ما باشد.
گاهی لازم است خودمان در نقش یک فرد دیگر ظاهرشده و با جایزه دادن و تشویق انگیزه خودمان را بالا ببریم.مثلا به خودمان قول می‌دهیم که بعد از مطالعه فلان کتاب یک بستنی بخریم یا غذای موردعلاقه خودمان را بخوریم.
به‌طورکلی از طریق اقدامات زیر می‌توانیم انگیزه خود را بالا ببریم:
داشتن تخصص
اگر در یک یا چند حیطه در زندگی خود تخصص داشته باشیم به شدت انگیزه ما برای انجام کارهای دیگر بالا می‌رود. باید سعی کنیم یک یا چند حیطه از زندگی یا شغل خود را پیدا کنیم که دوست داریم در آن‌ها به فرد متخصصی تبدیل شویم. سپس هرروز حتی شده یک‌قدم در مسیر متخصص شدن خود برداریم. زمانی که دریک حوزه متخصص شویم به‌زودی در سایر زمینه‌های دیگر هم تخصص خواهیم یافت.
سکوت
طبق تحقیقات انجام‌شده افرادی که در مورد آرزوهایشان با دیگران صحبت می‌کنند کمتر به اهدافشان دست پیدا می‌کنند زیرا تصور مغز این است که ما به اهدافمان رسیده‌ایم و دیگر تلاشی در جهت رسیدن به آن‌ها انجام نمی‌دهد. بهتر است به‌جای صحبت از آرزوهایمان با دیگران به تلاش برای رسیدن به آن‌ها بپردازیم زیرا با رسیدن به آرزوهایمان دیگران متوجه آن‌ها خواهند شد. دانش‌آموزی که آرزوی قبولی دریکی از بهترین دانشگاه‌های کشور را دارد بهتر است به‌جای صحبت کردن در مورد این آرزو با همکلاسی‌هایش به مطالعه اصولی پرداخته و تلاش کند. زیرا ممکن است دوستانش به آرزوهای او خندیده و انگیزه او را برای مطالعه از بین ببرند.
جملات انگیزشی
نگاه کردن به جملات انگیزشی به هنگام مطالعه به ما انرژی مضاعفی می‌دهد و سبب می‌شود به هنگام مطالعه از کار خود خسته نشده و آن را ادامه دهیم.
جملات انگیزشی بسیاری در اینترنت و برخی کتاب‌ها وجود دارد که به‌راحتی می‌توانید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید. می‌توانید یکی از آن‌ها را که بیشتر دوست دارید چاپ کرده و در اتاق مطالعه خود نصب کنید.
داشتن همراه
اگر می‌خواهید کار دشواری را انجام دهید بهتر است با یک نفر هماهنگ شده و هردو باهم به آن کار مشغول شوید. وجود یک فرد همراه سبب می‌شود همواره به ما انرژی داده و به هنگام خستگی ما را به ادامه دادن تشویق کند.البته تنها فردی می‌تواند در مسیر موفقیت همراه ما باشد که خودش هم تمایل به موفقیت داشته و فردی پرانرژی باشد. دانش‌آموزی که می‌خواهد برای کنکور درس بخواند می‌تواند با یکی از همکلاسی‌های خودش قرار گذاشته و هردو باهم شروع به مطالعه برای کنکور کنند. هردو باید به یکدیگر انگیزه داده و مشوق یکدیگر باشند تا به‌راحتی بتوانند بر تنبلی خود غلبه کرده و مطالعه کنند.
تغییرات مستمر
اگر زمانی که یک قطار توقف کرده است یک‌تکه چوب در جلوی یکی از چرخ‌های آن قرار دهیم دیگر نمی‌تواند حرکت کند. اما زمانی که یک قطار درحرکت است حتی یک دیوار بتنی هم جلودار آن نیست و نمی‌تواند متوقفش کند.
برای بسیاری از انسان‌ها شروع یک کار بسیار سخت است به همین دلیل هیچ‌گاه اقدام به شروع نمی‌کنند. اما به‌محض اینکه شروع به انجام آن کار کنند و موفقیت‌هایی در این راه نصیبشان شود آنگاه قضیه فرق کرده و دیگر متوقف کردن آن‌ها کار دشواری است.
ابتدای کار مطالعه بسیار سخت است به‌خصوص اگر قرار باشد زمان زیادی را مطالعه کنیم مثلا زمانی که کنکور در پیش داریم. اگر بتوانیم بر این سختی آغاز کار غلبه کرده و آن را شروع کنیم بعد از مدتی خواهیم دید که دیگر مطالعه کردن برایمان دشوار نیست.(حتی ممکن است مطالعه نکردن برایمان سخت و غیرقابل‌قبول باشد).
باید به خودمان عادت داده که کارهای سخت را آغاز کرده و از انجام آن‌ها نترسیم.با این کار بعد از مدتی چرخ‌های قطار انگیزه ما به حرکت درآمده و هیچ‌چیزی جلودار آن نیست.
تصور غلط
بسیاری از انسان‌ها تصور غلطی از موفقیت و پیشرفت دارند .به این معنا که تصور می‌کنند به‌محض شروع کاری باید تغییرات مثبتی در خود دیده و دائماً در جهت بهتر شدن حرکت کنند.
درحالی‌که این‌گونه نیست و موفقیت در هر کاری مسیر پرپیچ‌وخمی را با خود به همراه دارد.به این معنا که بعد از اندکی پیشرفت ممکن است یک شکست سخت نصیب ما شده و انگیزه ما را برای انجام آن کار از بین ببرد. اگر قرار است در کاری به موفقیت برسیم باید از شکست‌هایی که در مسیر موفقیت وجود دارد نترسیم و آن‌ها را نشانه‌ای بر اینکه در مسیر درست حرکت می‌کنیم بدانیم. البته ممکن است مسیر اشتباهی انتخاب کرده باشیم که هیچ‌گاه ما را به اهدافمان نرساند که باید در این شرایط هم مراقب بوده و ابتدا مسیر خود را به‌درستی انتخاب کنیم.
تنبلی دشمن انگیزه
گاهی اوقات افراد مطالعه خود را به تعویق انداخته و دائماً امروز و فردا می‌کنند.این کار در بین دانش‌آموزان و دانشجویان بیشتر دیده می‌شود.به تأخیر انداختن ازجمله عواملی است که سبب از بین رفتن انگیزه شما می‌شود.باید با این مسئله مقابله کرد و آن را حل نمود زیرا این عادت به‌خصوص برای دانش‌آموزانی که می‌خواهند در آزمون سراسری دانشگاه شرکت کنند اصلاً خوب نیست.
برای اینکه از به تأخیر انداختن مطالعه جلوگیری کنید لازم است این چند کار را انجام دهید:
برای مطالعه خود برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی داشته باشید تا سردرگم نشوید.
ایده آل‌گرایی را کنار بگذارید زیرا هیچ‌گاه نمی‌توان کامل بود.منتظر زمانی که همه شرایط برای مطالعه شما فراهم شود نباشید زیرا چنین زمانی وجود ندارد.
مطالعه‌ی خود را به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم کنید تا بعد از انجام هر قسمت از خود راضی بوده و حال خوبی به شما دست دهد.
با توجه به توانایی و سایر شرایط محیطی و زمانی که در اختیاردارید برنامه مطالعاتی خود را برنامه‌ریزی کنید.
ابتدای هرروزتان را با برنامه مکتوب و اینکه در آن روز چه کتاب‌هایی را می‌خواهید مطالعه کنید شروع کنید.
