نگاهی به فرزندخواندگی کودکان بی سرپرست به بهانه پیدا شدن نوزاد رها شده در بیمارستان خمین/تنهاترین موجود جهان

سه شنبه ۲۸ دی ۹۵ شماره ۵۰۸
علی امیدی-وقایع استان:
بی رحمی و قساوت قلب برخی خانواده ها کار را به جایی رسانده است که فرزندان تازه متولد شده شان را در گوشه ای رها می کنند و می روند. آمارها نشان می دهد در سالهای اخیر به دلیل فقر در میان برخی خانواده های ایرانی، رها کردن فرزندان و یا حتی فروختن آنها به حدی گسترش یافته که روزانه شاهد تصاویری از این نوزادان بی سرپرست هستیم. رفتارهایی که این حس را در انسان ایجاد می کند که این اقدام ها در بین بعضی از خانواده ها باب شده است.
یکی از آخرین نمونه های این اقدام تاسف بار را در خمین شاهد بودیم. نوزادی در سطل زباله سرویس بهداشتی بیمارستان خمین پیدا شده و بلافاصله به اداره بهزیستی خمین اطلاع داده می شود. رییس اداره بهزیستی خمین در خصوص این نوزاد می گوید: با تماس تلفنی کارکنان بیمارستان امام خمینی این شهر مبنی بر کودک تازه متولد شده بی سرپرست، اقدامات اولیه انجام و کودک به شیرخوارگاه اراک منتقل شد . نوزاد دختر و در صحت و سلامت کامل است.
خانجانی می افزاید: هویت این کودک هنوز مشخص نیست که متعلق به کدام شهرستان است و حتی مشخص نشده که در کدام بیمارستان متولد شده است. در صورت پیدا شدن خانواده، نوزاد تحویل آن ها و در غیر اینصورت بعد از انجام مراحل قانونی به خانواده‌های متقاضی تحویل داده می‌شود.
اسماعیل خانجانی در گفتگویی که با ایکنا انجام داده است در این باره می گوید: این کودک که سه روز از تولدش می‌گذرد عریان در سطل زباله رها شده بود و بهزیستی بعد از استحمام و لباس پوشاندن و غذا دادن، او را با هماهنگی دادستان به شیرخوارگاه اراک سپرد، به دلیل مشخص نبودن هویت این کودک نمی‌توان علت دقیقی برای رها کردن وی از طرف والدین بیان کرد اما با توجه به شواهد موجود، فقر علت این اتفاق نیست.
خانجانی اظهار کرد: این کودک هم اکنون در سلامت کامل در شیرخوارگاه اراک نگهداری می‌شود، کودکانی که بعلت فقر رها می‌شوند لباس پوشانده و در جایی قرار داده می‌شوند که مردم به راحتی آنها را ببینند اما شیوه رها کردن این کودک نشان می‌داد والدین تمایلی نداشتند که کودک دیده شود که به خواست خداوند این حادثه رخ نداد.
وی گفت: برخی والدین از ترس قانون یا به علت عدم آگاهی از وظایف بهزیستی، کودکان خود را در خیابان رها می‌کنند در حالیکه اگر این والدین احساس مسئولیت نسبت به فرزند خود داشته باشند امن‌ترین مکان را بهزیستی می‌دانند که خدمات زیادی به افراد نیازمند ارائه می‌دهد.
رئیس بهزیستی خمین این اتفاقات را هشداری دانست برای آگاهی بخشی بیشتر جامعه و گفت: فقر اجتماعی و عدم آگاهی علت مهم بروز این گونه حوادث تأسف بار است، با اعتماد سازی به مراکز حمایتی می‌توان مانع چنین صحنه‌های دلخراشی در سطح جامعه شد.
رییس دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی خمین نیز ضمن تایید این خبر گفت: پرستاران و نیروهای خدماتی بیمارستان امام خمینی (ره) این کودک که دختری تازه متولد شده بود را در یکی از سطل های زباله یافتند.
جواد جواهری افزود: با تماس با نیروی نظامی و اداره بهزیستی این کودک تحت مراقبت های اولیه پزشکی قرار گرفت و پس از تایید سلامت کامل این کودک تحویل بهزیستی داده شد.
نگاهی به آمار استانهای دیگر نشان می دهد که رهاکردن نوزادان در بسیاری از استانها کم و بیش روی می دهد. مدیرکل بهزیستی استان آذربایجان شرقی در خصوص آمار کودکان رها شده در این استان می گوید: در سال گذشته ۷۲ کودک پذیرش شده داشتیم که ۱۸ نفر از آن‌ها رها شده بودند.
ارشدزاده خاطرنشان کرد: کودکان و نوزادان تحت پوشش و پذیرش بهزیستی استان به علت‌های مختلف از جمله مشکلات اقتصادی، اختلافات خانوادگی و برخی روابط نامشروع در پذیرش بهزیستی قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: نوزادان رها شده اغلب کودکان یک روزه تا یک ماهه هستند که در بیمارستان‌ها، مساجد، خیابان‌ها رها شده و طی تماس مردمی یا خود والدین به پلیس با دستور قوه قضائیه تحت سرپرستی بهزیستی قرار می‌گیرند.
کودکان و نوزادان بی سرپرستی که توسط خانواده هایشان رها شده اند از طریق بهزیستی به خانواده هایی سپرده می شوند که متقاضی فرزند خواندگی هستند.
مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی گفت: استان‌های کرمان، تهران و خراسان دارای بیشترین کودکان بی سرپرست هستند. بیشترین متقاضیان فرزندپذیری نیز در تهران، خراسان رضوی و کرمان بودند که علت اصلی این امر در استان تهران به دلیل تورم جمعیتی موجود است. کمترین استان در زمینه فرزندخواندگی استان ایلام است و علت آن نیز شرایط مربوط به خرده فرهنگ‌های موجود در این استان است که مانع واگذاری کودکان می‌شود.
میزان متقاضیان فرزندخواندگی بین جنسیت‌های پسر و دختر تقریبا برابر و به ترتیب ۴۹ و ۵۱ درصد است، فرزند خواندگی در گروه‌های سنی زیر دو سال دارای بیشترین متقاضی بوده و علت آن هم بر اساس تفکر موجود مبتنی بر تغییر خلق و خوی کودک با شرایط خانواده جدید است.
شرایط اعطای فرزندخواندگی به افراد متقاضی از طرف بهزیستی
قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست چند سالی است در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده؛ اینکه در ماده ۲۷ این قانون چه مشکلات و پیامدهایی خانواده ها و افراد بی سرپرست و بدسرپرست را تهدید می کند، خود به چالشی جدی تبدیل شده و می رود تا در صورت نادیده انگاشتن مسئولین، زمینه سوء استفاده های احتمالی از این افراد را در پی داشته باشد.
به گزارش خبرنگار مهر، فرزندخواندگی عبارت است از اعطای سرپرستی کودکان بدون سرپرست شناخته شده که سرپرستی آنها به عهده سازمان بهزیستی است به خانواده های متقاضی که واجدالشرایط قانون جاری حمایت از کودکان بی سرپرست باشند داده می شوند. کودکانی که والدین یا جد پدری آنها شناخته شده نباشد و از طریق مراجع قضایی سرپرستی آنها به بهزیستی داده شده باشد، طبق قوانین و ضوابط خاصی می توانند به فرزندخواندگی خانواده های متقاضی درآیند.
فرزندخواندگی یک بنیاد رسمی در جوامع مختلف برای حمایت از کودکانی است که به دلایل متفاوت از نعمت داشتن پدرو مادر محروم هستند و بدین وسیله کانون امن خانواده را تجربه می کنند.
در این گزارش بر آن هستیم تا شرایط اعطای فرزندخواندگی به افراد متقاضی از طرف بهزیستی را بررسی کرده و سپس نگاه کارشناسی نسبت به تصویب این قانون ارائه دهیم.
طبق قانون به سه دسته از خانواده ها فرزند داده می شود، یکی خانواده هایی که پنج سال از ازدواج آنها گذشته باشد و بچه دار نشده باشند، دیگری دختران مجرد که تنها می توانند تقاضای فرزند دختر داشته باشند و سومی خانواده هایی بچه دار شدند اما بازهم تقاضای فرزند دارند.
در استان مرکزی تعداد فرزندان بی سرپرست نسبت به خانواده های متقاضی کمتر است و به همین دلیل تنها به خانواده هایی که بچه دار نشده اند فرزند تعلق می گیرد.
این خانواده های باید از تحصیلات و تمکن مالی کافی و درآمد مستمر برای تربیت و رشد فرزند برخوردار باشند؛ همچنین شرایط اخلاقی خانواده نیز مورد بررسی قرار می گیرد و خانواده متقاضی فرزند پذیری باید فاقد هرگونه محکومیت جزائی مؤثر به علت ارتکاب جرائم عمدی و مهجور باشد و هیچگونه اعتیادی به مواد مخدر، روان گردان یا الکلی نداشته باشد.
مشاوره قبل از فرزندپذیری از موارد مهمی است که زوجین قبل از تشکیل کمیته فرزندخواندگی باید درآن شرکت کنند؛ نتیجه جلسات از نظر سلامت روان و اخلاق خانواده و میزان آمادگی آنها برای پذیرش فرزند در پرونده درج می شود.
چنانچه پس از بررسی شرایط خانواده مشخص شود که صلاحیت پذیرش فرزند را دارند، درلیست نوبت قرارمی گیرند و درصورت فرارسیدن نوبت برای انتخاب فرزند به بهزیستی فراخوانده می شوند.
تمایل بیشتر خانواده ها پذیرش فرزند دختر است چرا که دختران آرامتر هستند و نسبت به زن خانواده هم محرم به حساب می آید هرچند پس از پذیرش فرزند پسر هم خانواده متقاضی باید نسبت به ایجاد زمینه های محرمیت اقدام کرده و به اصول دقیق موازین شرعی متعهد باشد؛ اما هنوز عرف جامعه پذیرش فرزند دختر را بیشتر می پسندد.
درصورت انتخاب فرزند، والدین متقاضی توسط بهزیستی استان به دادگاه صالحه به منظور صدور قرار شش ماه دوره آزمایشی (حکم سرپرستی موقت) معرفی خواهند شد و پس از صدور حکم سرپرستی، کودک انتخابی طی صورتجلسه ای به والدین تحویل خواهد شد و مراتب به دادگاه مربوطه اعلام می شود.
در طول دوره سرپرستی موقت مددکاران سازمان وضعیت کودک را زیر نظر می گیرند و اگر وضعیت مراقبت از فرزند و توانایی خانواده و حفظ منافع فرزند، مثبت اعلام شود گزارش نهایی تهیه و برای صدور حکم قطعی سرپرستی به دادگاه ذیربط ارائه می شود و بعد از آن والدین می توانند برای اخذ شناسنامه کودک اقدام کنند.
اگر در این مدت مشخص شود که خانواده صلاحیت نگه داری و حمایت از فرزند را ندارد کودک به بهزیستی بازگردانده خواهد شد و حکم سرپرستی قابل فسخ است.
از آنجا که فرزندخوانده از نظر شرعی از پدر و مادر قانونی خود حتی با داشتن شناسنامه ارث نمی برد برای تامین آتیه وی صلح یک سوم اموال والدین به فرزندخوانده از طریق دفترخانه های رسمی یا مراجع قضایی انجام می شود.
معاون امور بهزیستی استان مرکزی گفت: پارسال ۵۶ کودک از طریق این سازمان به خانواده های متقاضی واگذار شد و اکثر این کودکان یا توسط خانواده رها شده یا به دلیل صلاحیت نداشتن پدر و مادر از خانواده جدا و به بهزیستی تحویل داده شده بودند.