شعر استان مرکزی در حسرت روزهای پرفروغ دهه های گذشته /گلایه های شاعرانه

چهارشنبه ۱۷ آذر ۹۵ شماره ۴۷۷

سمیه انصاری فر
وقایع استان

چند سالی است که دیگر جلسات مستمر شعر در اراک برگزار نمی شود و انجمن شعر جوان که زمانی یکی از موفق ترین و فعال ترین انجمن های هنری این شهر بود، حالا دیگر رونقی ندارد، وضعیت نابسامان شعر و ادبیات در اراک و استان مرکزی ، نبود جلسات مستمر شعرخوانی و نقد و نیمه تعطیلی انجمن شعر جوان هم اکنون بحرانی است که رشد فضای شعر استان را تا حدود زیادی متوقف کرده است، هرچند مدیرکل ارشاد یکی از برنامه های خود را رسیدگی به وضعیت انجمن های هنری اعلام کرده است ولی به نظر می رسد همچنان در مواردی چون انجمن شعر جوان هیچ برنامه خاصی ندارد، چند سالی است که دفتر انجمن شعر جوان که زمانی در محل کنونی اداره شهرستان اراک بود و از رونق و رفت و آمد بالایی برخوردار بود از این انجمن گرفته، بعد از آن بود که تنها مکان انجمن یک سالن گردهمایی آن هم فقط به مدت دو ساعت در هفته شد، از همان روزها بود که به تدریج آن محفل شاعرانه رنگ باخت و شاعران یکی پس از دیگری یا رفتند و یا خانه نشین شدند. نشست تخصصی شعر و ترانه با حضور استاد محمد علی بهمنی یکی از برنامه های جنبی در نهمین نمایشگاه سراسری کتاب استان مرکزی بود، بهانه یا بود تا به شرایط کنونی شعر اراک و استان بپردازیم زیرا نحوه برگزاری این جلسه نشان داد که چقدر از شعر و شاعر واقعی در این شهر دور شده ایم، این نشست که به نظر می رسید با برنامه ریزی بهتر و دقیق تر می توانست حضور استادی چون بهمنی را برای شعر استان موثر کند بیشتر مورد انتقاد شاعران اراک بود که قطعا یکی از علل این ضعف در نبود انجمنی پویا و فعال است به هیمن بهانه وقایع استان گفتگویی با رییس سابق انجمن شعر جوان معصومه داوودآبادی و مهدی علیمرادی یکی از شاعران جوان استان داشته است.
شعر استان مرکزی تبدیل به موجودی فلج شده است
معصومه داوودآبادی رییس سابق انجمن شعر جوان اراک با اشاره به اینکه هنر در جغرافیایی که ما زندگی می کنیم مهجور است، گفت: این مسئله در مورد شعر و ادبیات بیشتر خودنمایی می کند و این دو هنر بسیار مهجورتر و مظلوم تر است.
وی افزود: شعر بعنوان نوعی از ادبیات به سبب ویژگی هایش بسیار تاثیرگذارتر از دیگر گونه ها و هنرها است؛ اما در کشور ما متاسفانه سال هاست که نگاهی سهل انگارانه به آن می شود.
داودآبادی با اشاره به روزهای پرفروغ شعر استان در دهه های گذشته گفت: شعر استان مرکزی و اراک که از دهه هفتاد به بعد شعری رسا و ماندگار در کشور بود هم اکنون به دلایل متعدد به موجودی کم و بیش فلج تبدیل شده است. شاعر مجموعه «بگذار بی گذرنامه زندگی کنم» اضافه کرد: تامل و بررسی اینکه چه عواملی در سطح کلان و بومی موجب این آسیب در فرهنگ و هنر ما شده اند، بی شک ضروری است.
وی در خصوص وضعیت شاعران استان در گذشته گفت: شاعران جوان استان مرکزی در اواخر دهه هفتاد به ویژه در زمنیه غزل حرف های بسیاری برای گفتن داشتند و به واسطه انجمن شعر جوان که آن روزها فعال ترین و پربارترین انجمن شعر جوان اراک بود صدایی ماندگار در ادبیات کشور بودند و بعدتر در دهه های هشتاد و نود شاعران سپید سرای جوان ما نیز به همین اندازه موثر و پویا بودند.
داوودآبادی ادامه داد: متاسفانه بی تفاوتی، نگاه ابزاری، سهل انگارانه و دم دستی مسئولان مربوطه و متولیان فرهنگ، ادب و هنراین استان و عدم حمایت آن ها از این پتانسیل ها کار را به جایی رساند که شاعران جوان و جدی یا به پایتخت پناه ببرند و یا منزوی شوند. وی تصریح کرد: این نگاه بیمار و غیر تخصصی باعث شد که انجمن شعر جوان که سال ها همین متولیان به آن می بالیدند به انجمنی خالی از محتوا و اصالت شعر تبدیل شود.
داوودآبادی ادامه داد: شاعران زیادی در این استان موفق به چاپ کتاب شده اند؛ اما متاسفانه اگر هم حمایتی باشد فقط از کسانی است که محتوای کتاب هایشان ملی، مذهبی و مناسبتی باشد.
وی تصریح کرد: در واقع اینکه کتاب مربوطه به چه اندازه تاثیرگذار و یا در سطح کشور چه جایگاهی از نظر المان های اصلی شعر می تواند داشته باشد به هیچ وجه مورد نظر و توجه مسئولان نیست.
این شاعر جوان اراکی در ادامه با اشاره به حضور محمدعلی بهمنی در نمایشگاه کتاب استان، گفت: این مراسم به هیچ وجه معرف شعر استان مرکزی و شهر اارک نبود و سوالی که اینجا پیش می آید این است که آیا هدف اداره ارشاد از دعوت یک شخصیت ادبی کشور پر کردن بیلان کاری بوده یا هدف مهم تر و کاربردی تری را دنبال می کرده؟
داوودآبادی تصریح کرد: اگر جواب در بخش اول است که هیچ ولی اگر هدف معرفی شعر استان و تبادل نظر در باب شعر و ادبیات بوده پس چرا هیچ یک از شاعران استان به این مراسم دعوت نشدند و شعرخوانی با تعدادی از شاعران متوسط که به هیچ وجه نماینده شعر استان نیستند انجام شد.
شاعران جدی یا رفته اند یا خانه نشین شده اند
مهدی علیمرادی یکی از شاعران جوان استان نیز در خصوص وضعیت کنونی شعر در اراک می گوید: در دهه گذشته نسلی پرتلاش و خلاق در شعر اراک وجود داشت ولی به دلایل متعدد از جمله عدم حمایت این نسل کم کم نادیده گرفته شد.
وی افزود: متاسفانه هم اکنون انجمن شعر جوان که زمانی محفل و مامن شاعران اراکی بود وضعیت مساعدی ندارد و بسیاری از شاعران که فعالیت جدی دارند به آنجا قدم نمی گذارند.
علیمرادی با بیان اینکه یک فضای ادبی موثر می تواند شاعر را به خود جذب کند، ادامه داد: در دوره قبلی انجمن شعر اراک توانسته بود فضا را برای بحث های جدی و نقد فراهم کند و استعدادهای بالقوه را بالفعل کند؛ اما در شرایط کنونی رخوت و نبود سواد شعری گریبانگیر انجمن شده است.
وی ادامه داد: همین امر موجب شده است که بیشتر شاعران جوانی که شعر را به صورت حرفه ای دنبال می کردند یا از اراک مهاجرت کنند و یا به دلیل عدم حمایت خانه نشین شوند.
علیمرادی ادامه داد: هم اکنون فضای ادبیات در استان این پتانسیل را ندارد که بتواند استعدادها را شناسایی و پرورش دهد و فقط تعداد کمی شاعر به طور جدی کار می کند.
وی گفت: در وهله اول باید یک اجماع در میان اهالی شعر ایجاد شود و برای بازگرداندن انجمن به وضعیت قبل و مسیر درست پیش قدم شوند.
این شاعر جوان با بیان اینکه مسئولین فرهنگی نیز باید در این راستا حامی شاعران باشند، افزود: مدیر کل فرهنگ و ارشاد در ابتدای ورودش از اینکه می خواهند کاری برای هنر این شهر بکند سخن گفت؛ ولی در زمینه شعر و ادبیات اتفاقی نیفتاد. پیشنهاد من این است که مدیرکل یک جلسه با هیئت امنا انجمن شعر جوان و شاعران با ترجبه استان داشته باشد تا شرایط بررسی و راهکاری برای برون رفت از این بحران ارائه شود.
علیمرادی با اشاره به نشست استاد بهمنی در حاشیه نمایشگاه کتاب گفت: متاسفانه این جلسه نمونه بارز ضعف انجمن و کم کاری ارشاد بود .
وی افزود: من صراحتا می گویم برگزاری این جلسه بیشتر یک بیلان کاری برای اداره فرهنگ و ارشاد استان بود که بگویند ما استاد بهمنی را دعوت کردیم در حالی که شایسته بود در این مراسم از شاعران صاحب نام استان برای شعرخوانی دعوت می شد. وی ادامه داد: باعث تاسف است که افرادی در آن جلسه شعرخوانی کردند که آثارشان بیشتر یک متن ادبی بود و این بعنوان معرفی پتانسیل شعر یک استان به استاد بهمنی نادرست بود. علیمرادی گفت: بهتر بود برای این مراسم مجری ای که نسبت به شعر شناخت داشت انتخاب می شد تا فضای گفتگو شکل بگیرد نه یک جلسه فرمایشی و جلسه در نهایت یک خروجی برای شعر استان داشته باشد.