ششمین جشنواره استانی نمایش های کوتاه صحنه برگزار شد/زمستان امسال هم صحنه داشت

شنبه ۱ اسفند ۹۴     شماره ۳۲۹

گروه فرهنگی- سمیه انصاری فر
ششمین جشنواره استانی نمایش‌های کوتاه «صحنه» و نمایشنامه خوانی «بیان» از ۲۷ بهمن تا ۲۹ بهمن ماه با شرکت ۱۰ گروه نمایشی در بخش صحنه‌ای، شش نمایش در بخش نمایشنامه خوانی و یک نمایش در بخش جنبی در فرهنگسرای آیینه اراک برگزار شد.
در این جشنواره ده نمایش «اتاق انتظار» به نویسندگی و کارگردانی حمید یوسفی، «مردن به وقت جاهلیت» به نویسندگی و کارگردانی صابر خلیلی، «کلسترول» به نویسندگی و کارگردانی پوریا رضایی، «کادوی تولد» به نویسندگی و کارگردانی رضا مظفری، «من مصطفی ام» به نویسندگی و کارگردانی سید صائب میر، «گنج در رنج سپنج» به نویسندگی و کارگردانی مهناز سبزیچی و سهیلا میرزاخانی، «انتهایی» به نویسندگی و کارگردانی امید عباسی، «آجیل مشکل گشا» به نویسندگی و کارگردانی ایمان ملکی پور، «شمعدانی ها زمستان گل می دهند» به نویسندگی و کارگردانی بهمن پارسا آرا و «دوشیزه شانسی خانم» به نویسندگی مهسا نظری و کارگردانی سعید کمانی در دو روز جشنواره به رقابت پرداختند.
همچنین «شبی در این حریم زنانه» به نویسندگی سید محمد محمدی و کارگردانی الهه فرید زاده، «اوران» به کارگردانی سعید کمانی، «شک» به نویسندگی و کارگردانی مرتضی اسماعیلی، «باران پشت پنجره» به کارگردانی حبیب پارسا، «کی از گری بدش میاد» به نویسندگی و کارگردانی عابد حدودی و «آشپزخونه» به نویسندگی ایمان ملکی پور و کارگردانی حسین احمدی آثار بخش همایش نمایشنامه خوانی بیان این جشنواره بود. در بخش جنبی نیز نمایش «منم آرش» سروده سیاوش کسرایی و کارگردانی رضا یونسفرد اجرا شد.
هیئت داوران این جشنواره حجت ا… سبزی، سید مسعود موسوی و مجید صالحی بودند که در نهایت از میان آثار رقابتی نفرات برتر را به شرح زیر معرفی کردند.
در بخش بازیگری مرد «پوریا رضایی» برای بازی در نمایش های دوشیزه شانسی خانم، کلسترول و انتهایی مقام اول، «سعید کمانی» برای بازی در نمایش دوشیزه شانسی خانم مقام دوم و «ایمان ملکی پور» برای بازی در نمایش آجیل مشکل گشا و «آرش رضایی» برای بازی در نمایش من مصطفی ام به طور مشترک مقام سوم را کسب کردند.
در بخش بازیگری زن این جشنواره «مهسا نظری» برای بازی در نمایش دوشیزه شانسی خانم عنوان نخست این بخش را بدست آورد، همچنین « مهناز سبزیچی» برای بازی در نمایش گنج در رنج سپنج و شمعدانیها زمستان گل می دهند و «سهیلا میرزاخانی» برای نمایش «آجیل مشکل گشا» جایزه دوم و «ناهید کاردان» برای بازی در نمایش اتاق انتظار رتبه سوم را ازآن خود کردند.
در بخش کارگردانی هیئت داوران هیچ اثری را شایسته دریافت مقام اول ندانست و مقام دوم کارگردانی به طور مشترک به «سید صائب میر» برای نمایش من مصطفی ام و «سعید کمانی » برای نمایش دوشیزه شانسی خانم رسید. در این بخش عنوان سوم به «ایمان ملکی پور» برای کارگردانی نمایش آجیل مشکل گشا و «بهمن پارسا آرا» برای کارگردانی شمعدانیها زمستان گل می دهند اعطا شد.
در بخش نمایش نامه نویسی هیئت داوران هیچ اثری را شایسته مقام اول تا سوم ندانست و تنها از «سهیلا میرزاخانی» و «مهناز سبزیچی» برای نویسندگی نمایشنامه گنج در رنج سپنج ، «مهسا نظری» برای نویسندگی دوشیزه شانسی خانم و «سید صائب میر» برای نویسندگی من مصطفی ام تقدیر کرد.
همچنین «بهمن پارسا آرا» برای طراحی صحنه نمایش شمعدانیها زمستان گل می دهند و « صابرخلیلی» برای طراحی صحنه مردن به وقت جاهلیت مورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفتند.
هفته نامه وقایع استان در حاشیه این جشنواره با هیئت داوران جشنواره گفتگویی ترتیب داده است تا از نقطه نظر آن به بررسی این جشنواره بپردازد.
سبزی: نمایش کوتاه هنوز دغدغه اهالی تئاتر استان نشده است
حجت ا… سبز یکی از پیشکسوتان نام آشنای تئاتر استان مرکزی است و بدون اغراق تئاتر این خطه برای همیشه با نام او عجین شده است. وی که بعنوان یکی از داوران بخش صحنه در این جشنواره حضور داشت به وقایع استان گفت: به نظر می آید با توجه به برگزاری شش دوره جشنواره نمایش های کوتاه صحنه، هنوز این ژانر نمایش دغدغه بچه های تئاتر استان نشده است و هیچ تلاشی در راستای یادگیری در این زمینه نکرده اند.
سبزی با بیان اینکه نشناختن ظرف نمایش کوتاه آسیبی است که بیشتر آثار این جشنواره دیده اند، افزود: نمایش کوتاه به مثابه این شعر از سعدی است که «کم گوی و گزیده چون دُر تا زاندک تو جهان شود پر» و باید دانست که از زیاده گویی در آن باید جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: قطعا ما در نمایش کوتاه باید بدانیم که مبدا و مقصدمان کجاست و با توجه به زمانی که داریم برای موضوع خود برنامه ریزی کنیم و ببینیم اصلا این موضوع شایسته نمایش کوتاه است.
این نظریه پرداز و استاد صاحب سبک تئاتر اضافه کرد: نمایش کوتاه مانند یک بمب ساعتی است و شاخصه هایی چون کشمکش، بحران و درگیری باید در آن مورد توجه قرار بگیرد تا مخاطب را با خود همراه کند.
سبزی توضیح داد: کارگردان باید ظرفیت این نوع نمایش را بشناسند و از طرح و ایده نمایش بلند برای این نوع نمایش استفاده نکرد.
داور ششمین جشنواره صحنه تاکید کرد: رسیدن به نمایش کوتاه مستلزم مطالعه و پژوهش است و شاید دلیل اینکه بچه های تئاتر استان به این مهم نمی رسند این است که دغدغه و نگرانی بچه ها در طول سال اجرای نمایش کوتاه نیست و همه آن ها منتظر می مانند تا با آمدن فراخوان این جشنواره به صورت شتابزده، بدون تحقیق و پژوهش کاری تولید کنند و نتیجه آن نمایشی می شود که اسباب سردرگمی خودشان و مخاطب می شوند.
سبزی افزود: نمایش کوتاه باید آنقدر ضرباهنگ و ریتم خوبی داشته باشد که لذت تماشایش برای تماشاچی به مثابه نوشیدن یک فنجان قهوه باشد.
وی با بیان اینکه جشنواره زدگی معضل کنونی تئاتر استان شده است، اظهار کرد: جشن و جشنواره در همه جا یعنی قدردانی از آنچه تولید شده است؛ولی در شهری که تولید نمایش ندارد و فقط در زمان جشنواره بچه ها دست به کار می شوند جشنواره چه مفهومی می تواند داشته باشد؟
سبزی توضیح داد: مسئله ای که در خصوص تمام جشنواره ها باید به آن اشاره کرد این است که هنرمندان دیگر مسئله شان مخاطب نیست آن ها نیاز مخاطب را نمی شناسند و شاید دلیل اصلی آن این باشد که در جامعه ما به طور ریشه ای به تئاتر پرداخته نمی شود.
وی با بیان اینکه اعتماد بین دولتمردان و هنرمندان کم است، تصریح کرد: اگر به هر هنرمندی اجازه داده شود تا دیدگاه و جهان بینی خود را در قالب هنرش ارائه دهد آنگاه حضور مخاطب پررنگ تر می شود زیرا تمام سلیقه ها را می تواند اغنا کند و در نتیجه تئاتر بعنوان عنصری فرهنگی بر بالندگی جامعه کمک خواهد کرد.
سبزی ادامه داد: تئاتر یک دیالوگ است بهترین و متمدن ترین هنر که بدون واسطه انسان را در مقابل انسان قرار می دهد و انتقال مستقیم احساس است و احساس زبان مشترک میان تمامی آدم هاست، بنابراین تئاتر باید به مسیر اصلی خود که جذب مخاطب است برگردد.
وی با انتقاد از نبود سالن ها و تماشاخانه های متعدد در شهر اراک گفت: البته هنرمندان نباید منتظر مسئولین بمانند و خودشان باید برای خودشان فرصت خلق کنند مثلا اگر سالن نیست بروند و در خیابان ها اجرا کنند همین نمایش کوتاه به دلیل زمان کوتاهش می تواند در خیابان برای مخاطب جذاب باشد.
موسوی: نمایش کوتاه نیاز به ایجاز و خلاقیت دارد
سید مسعود موسوی مدرس دانشگاه، نویسنده وکارگردان تئاتر کشور درگفتگو با وقایع استان گفت: تئاتر و اهل تئاتر بودن یک موهبت الهی است و از دید من انسان های محبوب خدا به سوی هنر هدایت می شوند.
داور ششمین جشنواره صحنه افزود: متاسفانه خیلی از تئاتری ها این روزها فراموش کرده اند که این یک هنر تفکر برانگیز و موجب تکامل و تغیر انسان است و آنطور که باید برایش ارزش گذاری نمی کنند و تئاتر را فقط در جوایز و جشنواره و شاید تنها بازیگری می بینند.
موسوی در خصوص ارزیابی روند جشنواره صحنه گفت: با توجه به سه دوره حضور من در جشنواره صحنه این جشنواره در زمینه برگزاری رشد کیفی داشته است و ارزش گذاری لازم با توجه به آمادگی سالن جهت اجرا و نظم و ترتیب خاص برگزاری انجام شده است.
وی با بیان اینکه گروه های نمایشی نتوانستند انتظارات را برآورد کنند، ادامه داد: با توجه به اینکه دوره ششم این جشنواره است به نظر می آید از سوی بچه ها هنوز این رویداد هنری خیلی جدی گرفته نشده است.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: گاهی مشکل و دغدغه هنرمندان کمبود امکانات یا نبود کلاس های آموزشی است؛ ولی در خصوص این جشنواره شنیده ام که ورک شاپ های متعدد در زمینه های مختلف از نمایشنامه نویسی تا کارگردانی و بازیگری نمایش کوتاه برگزار شده است ولی چون جدی گرفته نشده، نسبت به دوره های قبل رشد منطقی ای نداشته است.
موسوی تاکید کرد: در واقع هم آموزش تئوری و تخصصی و هم برگزاری متعدد جشنواره باید تاثیر خود را بر روی آگاهی بچه ها از لحاظ شناخت نمایش کوتاه گذاشته باشد؛ من فکر می کنم حتی مخاطبی که چند دوره جشنواره را دنبال کرده است هم اکنون از نمایش کوتاه یک درک دارد.
وی گفت: مسئله حائز اهمیت این است که متن نمایش کوتاه برای این نوع نمایش نوشته شود و دوستان باید از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه فرصت این نمایش نهایت استفاده را ببرند تا با خلاقیت خود متنی کوتاه و موجز بنویسند.
موسوی اظهار کرد: خلاصه گویی و ایجاز یکی از مهم ترین اتفاقات دنیای معاصر است این مسئله در تمام عرصه های زندگی دیده می شود و هنر و بخصوص تئاتر نیز از آن مستثنی نیست بنابراین برای همپا بودن با تئاتر معاصری که همگام با تکنولوژی و علم جلو می رود باید بیشتر شناخت و تلاش کرد.
وی با بیان اینکه بچه های تئاتر استان باید با تئاتر حرفه ای کشور همگام باشند، افزود: بچه ها باید از اجراهای روز تهران بهره ببرند، هرچند آن اجراها نیز عاری از اشتباه نیست؛ ولی در تهران به دلیل رقابت لیدرهای تئاتر کشور قطعا فضا برای تجربه دیداری آن ها بیشتر و موجب تحول در نگاهشان به تئاتر می شود.
این مدرس دانشگاه تاکید کرد: هنر وابستگی مستقیم به عمل و علم دارد و هر کدام بدون آن یکی نارسا است، هنر هر لحظه در حال تحول است و انتهایی ندارد و پیگیری شبانه روزی و عشق می تواند هنرمند واقعی را معرفی کند.
موسوی با بیان اینکه جشنواره استانی نمایش های کوتاه یک حرکت موفق بوده است و باید استمرار داشته باشد، اظهار کرد: یک حرکت زمانی مثبت ارزیابی می شود که آسیب شناسی شود، در برگزاری یک جشنواره باید دستاوردها شناسایی و ضعف ها نیز آسیب شناسی شود و این مسئله تنها با نگاه و بحث علمی به نتیجه خواهد رسید تا کیفیت بالاتر جشنواره در دوره های بعدی را به دنبال داشته باشد.
صالحی: توقع من از هنرمندان تئاتر استان بیشتر بود
مجید صالحی بازیگر تلویزیون و سینما یکی دیگر از داوران ششمین جشنواره صحنه بود، وی در گفتگو با وقایع استان گفت: با توجه به خروجی های استان مرکزی در زمینه هنرمندان تئاتر، سینما و تلویزیون می توان به غنای هنری این استان در زمینه تئاتر پی برد.
وی با بیان اینکه جشنواره به تنهایی نمی تواند نشان دهنده ظرفیت تئاتر یک استان باشد، افزود: البته توقع من با توجه به پیشینه و ذهنیتی که از تئاتر اراک داشتم بسیار بالاتر از آنچه که در این جشنواره دیدم بود.
این بازیگر تلویزیون و سینما ادامه داد: برگزاری جشنواره صحنه یک رویداد خوب هنری است که توقع می رود ادامه داشته باشد و البته بیشتر از آن انتظار این است که اجرای نمایش کوتاه تنها به جشنواره اکتفا نشود و با احساس مسئولیت و نوآوری بیشتر از سوی برگزار کنندگان و هنرمندان دنبال شود.
وی افزود: توقعی که از شرکت کنندگان و هنرمندان حاضر در این جشنواره می رود این است که با توجه به اینکه برخی دوستان در دوره های قبل نیز شرکت داشته اند از عصاره تجربه خود در گذشته استفاده کنند تا کارهای با کیفیت تری را ارائه دهند تا شاهد کارهایی با کارگردانی و ریتم بهتر و نمایشنامه ها ساختارمند تر باشیم.
صالحی با بیان اینکه نمایش کوتاه در واقع یک ایده کوچک است که به آن عمق می دهیم، بیان کرد: نمایش کوتاه یک مینیمال است، ریشه مینیمال نیز در ادبیات است پس به زبان دیگر می توان گفت نطفه هر نمایشی در نمایشنامه و متن است که کارگردانی، بازیگری، طراحی صحنه و در واقع کل ساختار نمایش را شکل می دهد.
وی با بیان اینکه ایجاز مهم ترین بخش در نمایش کوتاه است، اضافه کرد: ایجاز یعنی بیان ایده مورد نظر در کمترین زمان ولی در این میان باید به این نکته توجه کرد که ایده را شناسایی کرد یعنی دانست که این ایده برای نمایش بلند است یا نمایش کوتاه برخی از ایده ها نیاز به پرداخت بیشتر و معرفی شخصیت داشت و در قالب نمایش کوتاه نمی گنجد ولی برخی ایده ها حتی کشش ده دقیقه را ندارند.
صالحی ادامه داد: در این جشنواره نمایش هایی بودند که از ایده های نمایش بلند به اشتباه استفاده کرده بودند و برای پرداخت به آن زمان نداشتند.
وی بیان کرد: نکته حائز اهمیت در این جشنواره توانایی بازیگری بالا در تئاتر استان بود و کفه ترازو بازیگری به کارگردانی و نویسندگی غالب بود.
صالحی با بیان اینکه تامل بیشتر در کارهای می توانست نتایج بهتری در برداشته باشد، اضافه کرد: به غیر از عواملی چون نمایشنامه و کارگردانی استفاده درست از عناصر صحنه نیز می توانست در ارائه محتوا و راستای شخصیت پردازی موثر است که در برخی کارها به آن توجهی نشده بود.
وی در خصوص برگزاری جشنواره نمایش کوتاه گفت: این یک واقعیت است که جشنواره ها همیشه قرار نیست به سمت اوج بروند و خیلی از مسائل در آن تاثیر دارد، به نظر من دست اندرکاران برگزاری جشنواره با نگاه دوباره و بازنگری کیفیت جشنواره را بالا ببرند زیرا جشنواره جایگاه خود را پیدا کرده است و می تواند خروجی هایی برای جشنواره های دیگر داشته باشد.
صالحی ادامه داد: امیدوارم این جشنواره تداوم داشته باشد و مسئولین فرهنگی شهر در حمایت از کارهای برگزیده هنرمندان را همراهی کنند تا هم هنرمندان به ارائه کار تشویق و هم مخاطبان جهت دیدن نمایش ترغیب شوند.
وی اضافه کرد: با توجه به استقبال تماشاگران پیشنهاد می کنم سالن مخصوصی برای اجرای نمایش کوتاه در اراک در نظر گرفته شود.
صالحی در توصیه به هنرمندان جوان استان گفت: جوانان و علاقمندان باید بخواهند که برایشان کارگاه ها و ورک شاپ های آموزشی گذاشته شود و منتظر نباشند تا دیگران بیایند و برایشان کاری بکنند و در مسیر حرکت خود از رهگذر تجربه و زمان استفاده کنند و نخواهند ره صد ساله را یک شبه بروند.
وی تاکید کرد: نکته دیگر اینکه بچه ها باید بدانند تمام اتفاقات تئاتری در تهران نمی افتد، یعنی توسط ساکنین تهران نیست بلکه این بخش اعظم آن ها بچه های تئاتر شهرستان ها هستند که کسب تجربه کرده اند و هم اکنون در تهران حرفی برای گفتن دارند.